Amazonia – cenny skarb wymagający ochrony

W 2019 roku świat sparaliżowały doniesienia o niespotykanej dotąd skali pożarów, które dotknęły Amazonię. Do początku września 2019 roku odnotowano ponad 80 000 pożarów, co stanowi ponad 80% wzrost całkowitej liczby pożarów w stosunku do całego 2018 r. W tym samym czasie w Boliwii, gdzie pożary także nadal nie dają się opanować eksperci oceniają, że aby naprawić bezpośrednie szkody, natura będzie potrzebowała około 200 lat. Oczywiście pod warunkiem braku dalszej, niszczącej ingerencji człowieka.

Wraz z przybraniem na sile pożarów Amazonii, w mediach pojawiły się chwytliwe nagłówki o tym, że Amazonia produkuje 20% światowych zasobów tlenu. Jak wykazują naukowcy z Uniwersytetu Pensylwania specjalizujący się w badaniach lasów deszczowych faktyczna produkcji tlenu amazońskiej dżungli wynosi około 6 do 9 % w skali globalnej. Co ciekawe – niemal cały ten tlen zużywany jest przez samą dżunglę i jej mieszkańców w bieżących procesach życiowych. Oddychają przecież nie tylko ludzie i zwierzęta, ale także same rośliny.

Bilans tlenowy Amazonii, choć dodatni, jest bliski zeru. Wynika to z historii powstania zasobów tlenu na naszej planecie oraz faktu, że obecnie największym źródłem pojawiania się tlenu w obiegu środowiska są nadal oceany. Amazonia natomiast samodzielnie jest źródłem 12-16% tlenu wytwarzanego przez ekosystem na stałym lądzie. W żadnym wypadku – nawet, gdyby zniknęła cała dżungla, Ziemi nie grozi z tego powodu brak tlenu.

Pomimo wskazania, że tempo wylesiania zmalało w ostatnich kilku latach – to nadal ginie ponad 6000 metrów kwadratowych lasów deszczowych na sekundę. Oznacza to, że jeżeli obecne działania nie zostaną powstrzymane Amazonia zostanie całkowicie zniszczona w ciągu najbliższych 40 lat. Istnieje wyraźny związek między zdrowiem Amazonii a zdrowiem planety. Lasy deszczowe, które zawierają 90-140 miliardów ton węgla, pomagają ustabilizować klimat lokalny i globalny. Dalsze masowe wylesianie może także uwalniać znaczne ilości tego węgla, co może mieć katastrofalne konsekwencje na całym świecie.

Ogromna ilość węgla tworzącego tkankę drzewną i glebową lasów deszczowych to kolejne zagadnienie w kontekście Amazonii dotyczące zmian klimatycznych. Według czasopisma Nature z 2015 r. Amazonia gromadzi około 150-200 gigaton węgla w biomasie i glebie, co czyni ją jednym z największych ekosystemów zamkniętego obiegu węgla na Ziemi. Szacuje się, że gdyby cały las spłonął lub wymarł, do atmosfery uwolniłaby się wówczas ogromna ilość dwutlenku węgla – tak, że jego stężenie wzrosłoby w stosunku do obecnego poziomu o prawie 25%.

Lasy deszczowe amazońskiej dżungli to także skomplikowany układ hydrologiczny, który dzięki obecności i charakterystyce jej lasów zapewnia odpowiedni obieg wody. Bez lasów większość interioru skazana byłaby na suszę. Dorzecze Amazonki to powierzchnia przekraczająca 7 milionów kilometrów kwadratowych, a dwukrotne w ciągu roku wylewanie Amazonki utrzymuje wszystkie bagniste tereny w stanie niezbędnym do utrzymania jej równowagi biologicznej.

Mieszkańcy terenów zurbanizowanych na coraz większą skalę, dzięki systemowym rozwiązaniom w każdym możliwym stopniu zwiększają udział zieleni w przestrzeni prywatnej i publicznej. Wpływa to na jakość powietrza, którym się otaczamy oraz utrzymanie niezbędnej dla istnienia roślin bioróżnorodności gatunków – w tym utrzymanie przy życiu owadów.

Dżungla Amazonii pokazuje te cechy środowiska naturalnego w skali makro, dzięki czemu są one zauważalne przez międzynarodowe organizacje. W skali mikro należy o utrzymanie bioróżnorodności dbać wszędzie, gdzie jest to możliwe – zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Zieleń w przestrzeni miejskiej – parki, zielone osiedla, przestrzeń do rekreacji w centrach biznesowych, zielone dachy i tarasy oraz ogrody prywatne, to małe enklawy zieleni i bezpieczna przystań dla natury. Rozwijanie takich rozwiązań w połączeniu z działaniami na rzecz zatrzymania degradacji środowiska naturalnego to działania, które są absolutnym priorytetem.

Interesujesz się działaniami na rzecz zrównoważonego rozwoju? Dowiedz się więcej o tym, co możemy zrobić wspólnie:

Lasy deszczowe Amazonii – dlaczego są tak ważne dla globalnego klimatu?