Zielone sposoby walki ze smogiem

Dane Światowej Organizacji Zdrowia wskazują, że 9 na 10 osób oddycha powietrzem zawierającym wysoki poziom zanieczyszczeń, a skutki zanieczyszczenia powietrza powodują około siedmiu milionów przedwczesnych zgonów rocznie. Przyczyną zwiększonej śmiertelności są głównie udary mózgu, choroby serca, przewlekłe obturacyjne choroby płuc, nowotwory płuc i ostre infekcje dróg oddechowych.

Według różnych szacunków w Polsce smog przyczynia się do przedwczesnej śmierci 30-46 tys. osób rocznie. Wbrew pozorom, to jednak wcale nie choroby układu oddechowego odpowiadają za większość związanych ze smogiem zgonów, lecz różnego rodzaju powikłania ze strony układu krążenia, takie jak udar mózgu, zawał serca czy niewydolność serca – czytamy w serwisie PAP.

Główną przyczyną wysokiego poziomu zanieczyszczeń w Polsce jest niska emisja (nazwa pochodzi od niskich kominów), czyli spaliny pochodzące z kotłów i pieców na paliwa stałe – węgiel i jego pochodne, przemysł, rolnictwo oraz duża liczba aut na drogach. Szacunkowe dane wskazują, że co roku w Polsce sprzedawanych jest ok. 200 tysięcy kotłów na węgiel, z czego większość – bo aż 70 procent to kotły o bardzo złych parametrach emisyjnych.

Do poważnych źródeł zanieczyszczeń należą również pojazdy spalinowe, a zwłaszcza te z silnikami diesla. Według wyników testów przeprowadzonych przez brytyjskich specjalistów Emission Analytics 97% spośród sprawdzonych pojazdów z silnikiem diesla nie spełniało norm emisji tlenków azotu NO_X, mimo że wszystkie pojazdy posiadały homologację. Tę uzyskiwano jednak na podstawie wartości emisji ustalanej przez producentów w testach laboratoryjnych.

W raporcie „Driving Away from Diesiel” sporządzonym przez Komisję Środowiskową na zlecenie Departamentu Transportu wskazano rozbieżności między tymi deklaracjami a rzeczywistą emisją. W realnym ruchu drogowym zatłoczonych miast, wymagającym ciągłego ruszania i hamowania przy niskich prędkościach, wartości emisji okazały się trzy do pięciu razy wyższe.

Jednym z rozwiązań walki ze smogiem jest wykorzystanie roślinności i zazielenienie dachów budynków, które w znaczny sposób mogą poprawić jakość powietrza w miastach. Zielone dachy powstają z wielu różnych sadzonek, traw i mchów, które aby przetrwać pochłaniają CO2. Instalowanie ich w miastach może radykalnie obniżyć poziom CO2, a także ograniczyć efekt wysp ciepła i wytworzyć więcej tlenu.

Zielone dachy lub zewnętrzne zielone ściany są również niezwykle pomocne w redukcji zawartości szkodliwych związków w powietrzu, filtrując powietrze z pyłów i zanieczyszczeń. Poprawiają także efektywność energetyczną budynków – zimą stanowią naturalną barierę dla wiatru i zatrzymują ciepło, dzięki czemu nie trzeba tak mocno ogrzewać pomieszczeń, co jednocześnie obniża emisję toksycznych gazów i zanieczyszczeń pyłowych. Latem z kolei zielone dachy lub ściany potrafią obniżyć temperaturę w pomieszczeniach nawet o kilka stopni Celsjusza.

Coraz częściej na takie rozwiązania decydują się tylko właściciele nieruchomości, inwestorzy i deweloperzy, ale także zarządcy miast. Władze Krakowa opracowały wstępny projekt wytycznych do tworzenia dachów z wykorzystaniem zieleni na budynkach – w tym wysokich krzewów, a nawet drzew.

Kolejne miasta rozwijają inicjatywy zmierzające do ograniczenia zanieczyszczeń, m.in. przez zaostrzenie przepisów i wprowadzenie realnego monitoringu jakości paliw opałowych stosowanych do ogrzewania budynków oraz inwestowanie w ekologiczne ogrzewanie w przypadku budynków użyteczności publicznych, czy dążenie do ograniczenie lub zakazu ruchu samochodów w centrach miast.

Równolegle miejskie inwestycje wspierają zielone projekty, które wykorzystują możliwości redukowania zanieczyszczeń już istniejących m. in. dzięki zielonej architekturze i inżynieryjnemu wykorzystaniu naturalnych możliwości roślin. Warto więc przyglądać się tej dziedzinie rozwoju branży i korzystać z proponowanych przez nią rozwiązań. Architektura i budownictwo stawiają w tej chwili mocny nacisk na zrównoważony rozwój, którego jednym z filarów jest wykorzystanie potencjału naturalnych, zielonych rozwiązań w walce z następstwami wieloletniej, wyniszczającej eksploatacji terenów miejskich. Żeby z nadzieją patrzeć w przyszłość, trzeba być częścią tej zmiany. Myślmy zielono, w każdej skali.